Viêm da cơ địa uống thuốc gì? Các loại thuốc thường sử dụng

Có rất nhiều loại thuốc được sử dụng trong điều trị viêm da cơ địa, bao gồm cả thuốc bôi lẫn thuốc uống. Tuy nhiên, chúng ta thường chỉ quen thuộc với các loại thuốc dang bôi như thuốc sát khuẩn, kem bôi chứa corticoid, thuốc mỡ tacrolimus,… mà không biết nhiều về các loại thuốc dạng uống. Vậy viêm da cơ địa uống thuốc gì? Khi nào viêm da cơ địa nên sử dụng thuốc uống? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu các vấn đề này qua bài viết dưới đây.

Viêm da cơ địa là bệnh gì? Khi nào nên sử dụng thuốc uống?

Viêm da cơ địa (Atopic dermatitis) là một bệnh da liễu mãn tính, đặc trưng bởi các tổn thương da như khô ráp, nứt, nẻ, dày sừng,… cùng với đó là triệu chứng phù nề, đau rát, ngứa ngáy từ âm ỉ đến dữ dội.

Vì liên quan đến yếu tố cơ địa, di truyền và hệ miễn dịch nên bệnh rất khó điều trị dứt điểm, đồng thời tiến triển dai dẳng và rất dễ tái phát. Các triệu chứng khó chịu mà viêm da cơ địa gây ra ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Đặc biệt, nếu không xử lý đúng cách, kịp thời, viêm da cơ địa sẽ lan rộng và gây nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, bội nhiễm, hoại tử, nhiễm khuẩn huyết,…

➤ Xem chi tiết: Bệnh viêm da cơ địa và những thông tin tổng quan

Thông thường với những trường hợp viêm da cơ địa nhẹ, người bệnh sẽ được điều trị bằng các loại thuốc bôi ngoài da. Nhưng với một số trường hợp nặng hơn, các bác sĩ có thể chỉ định kết hợp cả thuốc điều trị tại chỗ và thuốc uống nhằm kiểm soát hoàn toàn triệu chứng của bệnh.

Thuốc uống điều trị viêm da cơ địa sẽ được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Các tổn thương mà viêm da cơ địa gây ra không có đáp ứng với các loại thuốc điều trị tại chỗ.
• Viêm da cơ địa kéo dài, tái đi tái lại nhiều lần không đỡ.
• Các triệu chứng của bệnh xuất hiện hoặc lan rộng ra toàn thân.
• Vùng da tổn thương do viêm da cơ địa xuất hiện tình trạng nhiễm trùng, bội nhiễm do vi khuẩn, virus, nấm xâm nhập và gây hại.

Tiêu chí lựa chọn thuốc uống trị viêm da cơ địa

Vì viêm da cơ địa là chứng bệnh mãn tính, có liên quan đến hệ miễn dịch và gen di truyền nên hiện tại không có cách nào điều trị được dứt điểm. Các phương pháp điều trị bệnh hiện nay chủ yếu là khắc phục triệu chứng, cải thiện và phục hồi da, ngăn ngừa viêm da cơ địa tái phát. Do đó, việc sử dụng thuốc uống chữa viêm da cơ địa cũng không nằm ngoài mục tiêu này.

Tuy nhiên, việc lựa chọn thuốc cũng có những tiêu chí nhất định, phù hợp với mục đích sử dụng. Dưới đây là một số tiêu chí lựa chọn thuốc uống chữa viêm da cơ địa, mọi người có thể tham khảo:

1. Thành phần thuốc

Thành phần thuốc uống gồm các loại như:

• Chất chống dị ứng, giảm ngứa (kháng histamine)
• Chất kháng sinh
• Chất chống viêm
• Chất giảm đau
• Corticoid đường uống

2. Công dụng thuốc

• Chống viêm
• Giảm dị ứng
• Giảm ngứa
• Giảm phù nề, đau nhức
• Ức chế vi khuẩn, kháng nấm, ngăn ngừa nhiễm trùng, bội nhiễm
• Tăng cường đề kháng, cải thiện, hỗ trợ phục hồi da

3. Nguồn gốc, xuất xứ

Có thể sử dụng thuốc trong nước hoặc thuốc nhập khẩu nhưng cần đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, được đăng ký giấy phép đúng quy định. Nên mua thuốc ở những địa chỉ uy tín, không nên mua các loại thuốc trôi nổi, chưa được kiểm chứng về nguồn gốc và chất lượng,… vì sử dụng những loại thuốc này có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn, thậm chí là đe dọa đến tính mạng.

Viêm da cơ địa uống thuốc gì?

Các loại thuốc uống chữa viêm da cơ địa thường được sử dụng kết hợp với thuốc bôi tại chỗ để điều trị các triệu chứng của bệnh khi đã nặng hoặc có biến chứng. Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn, khi các triệu chứng đã thuyên giảm, các bác sĩ sẽ bỏ dần các loại thuốc uống, chỉ cho người bệnh sử dụng thuốc bôi ngoài da. Làm như vậy sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ phụ thuộc và lạm dụng thuốc, đồng thời cũng tránh được các tác dụng phụ không mong muốn mà thuốc uống có thể gây ra.

Vậy viêm da cơ địa uống thuốc gì? Dưới đây là một số loại được sử dụng phổ biến:

Thuốc kháng histamine H1

Đây là nhóm thuốc uống được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị viêm da cơ địa, thường được chỉ định dùng trong cả giai đoạn cấp và mãn tính của bệnh. Thuốc có tác dụng ức chế giải phóng histamine (một thành phần trung gian trong phản ứng dị ứng) từ đó làm giảm các triệu chứng dị ứng trên da như phát ban, phù nề, đỏ da, ngứa ngáy,…

Cơ chế của quá trình này cụ thể như sau:

• Các thụ thể histamin bình thường có sẵn trong mô da, niêm mạc dạ dày, miệng, phổi,…ở dạng phức hợp với protein và không có hoạt tính. Khi cơ thể tiếp xúc với các yếu tố kích ứng như thời tiết lạnh, phấn hoa, mạt bụi,… hệ miễn dịch sẽ tạo ra kháng nguyên, tác động lên phức hợp protein và giải phóng histamine. Lượng histamine này được giải phóng quá nhiều sẽ gây nên các triệu chứng như nổi mề đay, phát ban, nổi mụn nước, phù nề, ngứa ngáy da,…
• Thuốc histamine H1 sau khi uống vào cơ thể sẽ đối kháng, cạnh tranh với thụ thể histamine ở tế bào đích, từ đó ức chế việc giải phóng histamine, làm giảm các triệu chứng dị ứng trên da.

Thuốc kháng histamine H1 gồm 2 nhóm là thế hệ I và thế hệ II. Thế hệ I gồm các loại như: Promethazin, Clorpheniramin, Diphenhydramin, Hydroxyzin,… chúng có nhược điểm là gây buồn ngủ và thời gian tác dụng ngắn nên phải sử dụng nhiều lần trong ngày.

Còn thuốc kháng histamin H1 thế hệ II thường được bác sĩ ưu tiên chỉ định hơn vì ít gây tác dụng phụ, tốc độ đào thải nhanh nên chỉ cần dùng mỗi ngày 1 lần. Nhóm này gồm các loại như: Loratidin, Cetirizin, Fexofenadin, Astemizol, Acrivastin,…

Thuốc kháng sinh, kháng nấm dạng uống

Nhóm thuốc này được chỉ định điều trị khi viêm da cơ địa xuất hiện tình trạng nhiễm trùng, bội nhiễm. Thuốc có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn/nấm, giảm tình trạng viêm nhiễm, mưng mủ.

Nếu bội nhiễm do vi khuẩn, thường là khuẩn tụ cầu vàng, các bác sĩ sẽ chỉ định các loại kháng sinh nhóm penicillin và macrolid. Còn trường hợp bội nhiễm do nấm, các bác sĩ sẽ kê cho người bệnh sử dụng một số loại thuốc kháng nấm toàn thân như Itraconazole, Fluconazole,…

Những loại thuốc kháng sinh, kháng nấm đường uống này thường được chỉ định sử dụng liên tục trong vòng 7-10 ngày, không nên sử dụng trong thời gian quá lâu vì có thể gây hiện tượng kháng thuốc, nhờn thuốc, tác động xấu lên dạ dày và hệ tiêu hóa.

Với trường hợp viêm da bội nhiễm gây ứ mủ, các bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút mủ, đồng thời cho người bệnh kết hợp sử dụng với thuốc kháng sinh và kháng nấm dạng bôi tại chỗ.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

NSAID được sử dụng khi các tổn thương viêm da cơ địa bị sưng viêm, phù nề, gây đau và nóng rát. Cơ chế hoạt động của thuốc chống viêm không steroid là ức chế enzyme cyclooxygenase 1 và 2, từ đó làm giảm quá trình tổng hợp prostaglandin (là thành phần trung gian trong phản ứng gây viêm). Vì thế mà các triệu chứng viêm nhiễm, ngứa rát trên da cũng được cải thiện và khắc phục.

Trường hợp viêm da cơ địa có bội nhiễm, các tổn thương da có dấu hiệu tụ mụ, khiến người bệnh sốt cao, đau nhức và sưng viêm mạnh thì NSAID cũng sẽ được các bác sĩ chỉ định để khắc phục các triệu chứng trên.

Thuốc corticoid đường uống

Thuốc corticoid đường uống có tác dụng chống viêm và chống dị ứng mạnh mẽ nhưng rất ít khi được chỉ định trong điều trị viêm da cơ địa. Chỉ trong một số trường hợp đặc biệt, các bác sĩ mới chỉ định loại thuốc này. Nguyên nhân là vì khi sử dụng chúng rất dễ gây nên những biến chứng nguy hiểm như loãng xương, suy tuyến thượng thận, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng huyết áp, tăng đường huyết,…

Corticoid đường uống chỉ được sử dụng trong trường hợp viêm da cơ địa cấp gây viêm và phù nề nghiêm trọng. Còn với trường hợp viêm da cơ địa mãn tính thì tuyệt đối không được sử dụng loại thuốc này vì độc tính của thuốc có thể khiến các triệu chứng viêm da cơ địa bùng phát trở lại mạnh mẽ hơn. Các thuốc corticoid dạng bôi sẽ phù hợp hơn với giai đoạn mãn tính, chúng vừa giảm được dị ứng, vừa chống viêm mạnh lại ít tác dụng phụ hơn so với thuốc uống.

Một số loại viên uống bổ sung

Các loại viên uống bổ sung như vitamin C, vitamin B, vitamin E,… sẽ giúp người bệnh viêm da cơ địa (nhất là trường hợp bệnh tái phát nhiều lần) tăng cường đề kháng, nâng cao thể trạng, bổ sung thêm dinh dưỡng,… từ đó giảm tần suất và mức độ của các tổn thương, hỗ trợ quá trình phục hồi da nhanh chóng.

➤ Tham khảo thêm: Cách chữa trị viêm da cơ địa theo từng dạng bệnh

Những lưu ý khi sử dụng thuốc uống trị viêm da cơ địa

Thuốc điều trị viêm da cơ địa dạng uống có tác dụng giảm nhanh và hiệu quả các triệu chứng của bệnh, thậm chí là những triệu chứng nặng. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau để hiệu quả sử dụng được tối ưu, hạn chế mắc các tác dụng phụ không đáng có:

• Người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý sử dụng thuốc vì hầu hết các loại thuốc uống đều có khả năng gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
• Chỉ được sử dụng các loại thuốc uống theo liều lượng và thời gian chỉ định của bác sĩ. Tự ý thay đổi liều lượng, lạm dụng thuốc trong thời gian dài có thể gây nên tình trạng kháng thuốc và ảnh hưởng đến chức năng gan, thận, tuần hoàn máu,…
• Cần thông báo với bác sĩ hoặc dược sĩ về tình hình sức khỏe của bản thân, chẳng hạn như đang mang thai, bị dị ứng thuốc, suy gan, suy thận,… để được kê các loại thuốc phù hợp.
• Không sử dụng thuốc viêm da cơ địa dạng uống chung với các loại đồ uống như bia, rượu, cà phê,…. Đặc biệt không nên sử dụng đồng thời thuốc kháng histamine, corticoid và NSAID vì như vậy sẽ làm tăng tác dụng an thần, gây độc lên gan, thận, hệ tiêu hóa,…
• Có thể phối hợp uống thuốc trị viêm da cơ địa với sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da để nâng cao hiệu quả trị bệnh.
• Nếu sử dụng các viên uống bổ sung thì người bệnh cần điều chỉnh lại chế độ dinh dưỡng, nhằm tránh tình trạng bổ sung dưỡng chất quá liều lượng.
• Sau khi sử dụng thuốc mà thấy xuất hiện tác dụng phụ hoặc biểu hiện dị ứng, người bệnh nên thông báo ngay với bác sĩ để được hướng dẫn cách khắc phục cụ thể, phù hợp.

Những thông tin trong bài viết chắc hẳn đã giúp các bạn giải đáp được câu hỏi viêm da cơ địa uống thuốc gì? Đồng thời cung cấp thêm một số thông tin về tiêu chí lựa chọn thuốc và những lưu ý sử dụng thuốc để mang lại hiệu quả điều trị cao nhất. Nếu còn gì thắc mắc về vấn đề này, bạn có thể kết nối với chúng tôi qua Zalo theo số điện thoại 0862.241.650 hoặc gọi đến tổng đài tư vấn miễn cước 1800.6225 để được các chuyên gia tư vấn cụ thể.