Chàm tổ đỉa: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nghiên cứu cho thấy, bệnh chàm tổ đỉa chiếm tới khoảng 25% trên tổng số những bệnh lý ngoài da theo thống kê tại Việt Nam. Vậy chàm tổ đỉa là gì, nguyên nhân, triệu chứng và các cách điều trị ra sao. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

1. Chàm tổ đỉa là gì?

Bệnh tổ đỉa (chàm tổ đỉa) là một thể thuộc bệnh chàm – eczema. Thể bệnh này đặc trưng bởi tổn thương da có dạng mụn nước sâu, có kích thước từ 1 – 2mm, bên trong thường có dịch nước. Mụn nước thường mọc khu trú hoặc rải rác ở lòng bàn tay và bàn chân gây ngứa ngáy khó chịu cho người bệnh.

Chàm tổ đỉa thường tiến triển dai dẳng và có nguy cơ tái phát rất cao. Bệnh lý này có thể gặp phải ở cả người lớn và trẻ em, tuy nhiên xuất hiện phổ biến nhất ở đối tượng từ 20 – 40 tuổi.

Mặc dù chàm tổ đỉa không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe, tuy nhiên các triệu chứng của bệnh lý này có thể gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và vận động của người bệnh. Nếu không được chữa trị kịp thời, chàm tổ đỉa rất dễ chuyển sang giai đoạn mãn tính đi kèm nhiều biến chứng khó lường và để lại những tổn thương vĩnh viễn trên da.

2. Nguyên nhân gây ra chàm tổ đỉa

Cho tới nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân cốt lõi gây bệnh chàm tổ đỉa. Tuy nhiên có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bệnh có thể khởi phát có thể liên quan đến yếu tố di truyền, cơ địa dị ứng hoặc tác động từ môi trường bên ngoài…

Cụ thể bao gồm:

Di truyền: Có tới 50% các trường hợp mắc bệnh chàm tổ đỉa có liên quan đến yếu tố di truyền. Các nghiên cứu cho thấy, nếu mẹ mắc bệnh chàm tổ đỉa thì tỉ lệ con cái có thể mắc là 8%. Con số này là 41% ở những đứa trẻ có cả bố và mẹ đều mắc bệnh.

Cơ địa: Chàm tổ đỉa có nguy cơ xuất hiện nhiều ở những người có tiền sử mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm da cơ địa, viêm da dị ứng, bệnh gan, thận…

Tiếp xúc với hóa chất: Bao gồm xà phòng, chất tẩy rửa, mỹ phẩm, nước hoa, kim loại… Hóa chất cũng được xem là trong các trường hợp rủi ro khiến bệnh tổ đỉa khởi phát. Khi các phản ứng dị ứng xảy ra, hệ miễn dịch thường sẽ phóng thích histamine cùng kháng thể IgE vào da. Từ đó có thể làm bùng phát các triệu chứng dị ứng và tăng nguy cơ phát sinh biểu hiện của chàm tổ đỉa. Chàm tổ đỉa do dị ứng hóa chất thường kèm theo mụn nước với kích cỡ lớn hơn.

Tác dụng phụ của thuốc: Vấn đề lạm dụng các sản phẩm dược mỹ phẩm có chứa hàm lượng chất bào mòn cũng sẽ khiến cho lớp bảo vệ da mỏng dần, khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập hơn.

Đổ nhiều mồ hôi: Bệnh có thể xuất hiện ở những người đổ nhiều mồ hôi tay chân do rối loạn thần kinh giao cảm hoặc làm việc trong môi trường nóng ẩm kéo dài.

Ngoài ra nhưng yếu tố kể rủi ro trên, một số tác động khác như thay đổi thời tiết, cơ thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn đường ruột hay liên cầu cũng có thể sẽ kích thích các triệu chứng của chàm tổ đỉa nói riêng và một số bệnh da liễu khác nói chung khởi phát và chuyển biến nặng nề

3. Triệu chứng giúp bạn nhận biết chàm tổ đỉa

Các triệu chứng bệnh tổ đỉa có xu hướng khởi phát đột ngột và xuất hiện theo đợt. Chúng có thể kéo dài vài tuần hoặc hơn. Những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh chàm tổ đỉa bao gồm:

Xuất hiện mụn nước: Mụn nước có kích thước nhỏ khoảng 1 – 2mm, nằm sâu bên trong da và được bảo vệ bởi lớp da dày, rất cứng, khó vỡ. Các mụn nước thường nổi rải rác hoặc mọc thành từng chùm nhỏ tập trung ở kẽ tay, chân. Sờ vào sẽ có cảm giác hơi gồ ghề trên bề mặt da. Một số người bệnh có thể cảm thấy ngứa và đau nhẹ xung quanh vùng da mọc mụn nước.

Hình thành bóng nước: Những mụn nước nhỏ có thể kết hợp với nhau hình thành những bóng nước có kích thước lớn hơn, gây ngứa nhiều và mất thẩm mỹ.

Nhiễm khuẩn mụn nước: Trường hợp mụn nước bị nhiễm khuẩn, chúng sẽ chuyển sang màu đục, sưng đỏ kèm theo sưng hạch bạch huyết ở vùng lân cận, có thể gây sốt nóng.

Da ngứa và bong vảy: Các mụn nước rất ít khi tự vỡ, đa phần sẽ khô và teo lại sau vài tuần. Tại vị trí từng có mụn nước đó, sẽ xuất hiện một điểm sừng hóa vàng đục, và lớp dày sừng này sẽ tự bong tróc sau 1 thời gian nhất định tạo hiện tượng tróc da, bong vảy.

Ngứa da, nóng rát, phồng rộp: Người bệnh thường cảm thấy ngứa ngáy dữ dội, càng gãi càng ngứa. Nếu gãi nhiều, vùng da bị tổn thương có thể sưng tấy, đau, nóng rát, phồng rộp nghiêm trọng.

Mụn nước ở tay và chân: Thông thường bệnh sẽ khởi phát tập trung ở lòng bàn tay, bàn chân. Nhưng cũng có thể xuất hiện ở mặt, đầu ngón chân, ngón tay, dưới ngón tay, và tỷ lệ triệu chứng xuất hiện ở cổ chân, cổ tay là rất thấp.

Đổ nhiều mồ hôi: Người bệnh có thể sẽ bị đổ nhiều mồ hôi xung quanh vùng da bị ảnh hưởng bởi mụn nước.

Biến dạng móng tay, móng chân: Mụn nước của bệnh chàm tổ đỉa có thể khiến móng tay, móng chân của người bệnh bị ảnh hưởng. Hạch bạch huyết sưng lên gây biến dạng móng theo thời gian.

Những triệu chứng bệnh chàm tổ đỉa thường khá đặc trưng và dễ nhận biết. Do vậy, ngay khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên, người bệnh nên nhanh chóng liên hệ với bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, dứt điểm tận gốc.

4. Bệnh chàm tổ đỉa có nguy hiểm không? Có lây không?

Chàm tổ đỉa có nguy hiểm không?

Chàm tổ đỉa là một bệnh da liễu mãn tính nhưng hầu như không nguy hiểm đến sức khỏe. Song các tổn thương trên da có xu hướng tái phát nhiều lần, ngoài ra các triệu chứng ngứa ngáy làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ, cuộc sống sinh hoạt và tiến độ công việc của người bệnh.

Đặc biết, nếu người bệnh có thói quen thường xuyên cào gãi trên da, cùng với đó là chăm sóc không đúng cách thì các biến chứng hoàn toàn có thể phát sinh. Dưới đây là một số vấn đề mà chàm tổ đỉa có thể gây ra:

• Nhiễm trùng: Tuy mụn nước do chàm tổ đỉa gây ra thường sẽ rất khó vỡ do nằm sâu trong cấu trúc da. Nhưng nếu người bệnh cào gãi hay chà xát mạnh thì mụn nước vẫn có thể bị vỡ, chảy dịch và gây nhiễm trùng. Tình trạng nhiễm trùng khiến cho mụn mủ viêm đỏ, sưng đau, nóng rát và có thể lan rộng nếu không được kiểm soát nhanh chóng
• Biến dạng móng: Chàm tổ đỉa xảy ra ở ngón tay, ngón chân có thể khiến móng khô nứt nẻ, nghiêm trọng hơn là biến dạng móng.
• Ảnh hưởng tâm lý: Các triệu chứng của chàm tổ đỉa có thể khiến cho người bệnh có tâm lý tự ti, e ngại trong giao tiếp hằng ngày. Ngoài ra, các cơn ngứa ngáy kéo dài kèm đau rát không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn khiến người bệnh mệt mỏi, căng thẳng.

Chàm tổ đỉa có lây không?

Như đã tìm hiểu ở trên, nguyên nhân gây chàm tổ đỉa có liên quan mật thiết giữa hai yếu tố nội dinh và ngoại sinh, bệnh không xuất phát từ bất kì loại virus hay vi khuẩn nào. Do đó, chàm tổ đìa hoàn toàn không có khả năng lây nhiễm giữa người với người qua tiếp xúc thông thường. Trường hợp bệnh tổ đỉa bị bỗi nhiễm do tác động gãi ngứa nhiều làm xước da, lúc này tổn thương trên da có khả năng lan rộng ra các vùng da khỏe mạnh.

5. Cách điều trị chàm tổ đỉa hiệu quả

Để tránh tình trạng bệnh tổ đỉa nghiêm trọng hơn gây bội nhiễm, người bệnh cần thăm khám và điều trị sớm để cải thiện các triệu chứng của bệnh. Các biện pháp điều trị chàm tổ đỉa được chỉ định dựa trên mức độ triệu chứng, độ tuổi, loại da và khả năng đáp ứng với từng phương pháp. Vì vậy, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về hướng điều trị thích hợp.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến nhất hiện nay mà bạn có thể tham khảo, bao gồm:

Sử dụng thuốc Tây

Đối với các bệnh da liễu nói chung và chàm tổ đỉa nói riêng thì việc dùng thuốc Tây là phương án điều trị phổ biến. Trong giai đoạn bệnh bùng phát mạnh, nên sử dụng thuốc Tây để kiểm soát triệu chứng, chống bội nhiễm và ngăn ngừa tổn thương lan rộng.

Có hai dạng thuốc được sử dụng để điều trị chàm tổ đỉa bao gồm thuốc bôi và thuốc uống.

☛ Thuốc bôi điều trị tại chỗ

Dung dịch bạc nitrat 0.5%: Được sử dụng khi tổn thương da chỉ có mụn nước đơn thuần và chưa vỡ. Dung dịch bạc nitrat 0.5% có tác dụng sát khuẩn và giảm ngứa nhẹ.

Dung dịch tím methyl 1%, Milian: Khi tổn thương xuất hiện mụn mủ, có thể dùng thuốc Milian hoặc thuốc tím methyl 1% để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm lan rộng.

Thuốc mỡ corticoid: Sau khi mụn nước tiêu giảm, bạn có thể thoa một số loại thuốc mỡ corticoid để giảm viêm và ngứa. Tuy nhiên nhóm thuốc này có thể gây mỏng da, teo da, dày sừng nang lông, suy giảm sức đề kháng,… nếu lạm dụng trong thời gian dài.

Thuốc corticoid kết hợp với kháng sinh: Sẽ được chỉ định trong trường hợp có nhiễm khuẩn, với mục đích tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng, đồng thời chống viêm và làm giảm ngứa ngáy.

☛ Thuốc uống điều trị tổ đỉa

Thuốc uống được sử dụng trong điều trị tổ đỉa có khả năng chống ngứa, giảm tổn thương da cũng như điều trị viêm nhiễm. So với thuốc bôi, thuốc uống có rủi ro cũng như khá nhiều. Thuốc uống chỉ được chỉ định bởi bác sĩ khi chàm tổ đỉa ở tình trạng nghiêm trọng hoặc cần thiết.

Một số loại thuốc uống giúp trị bệnh tổ đỉa là:

Thuốc kháng histamine tổng hợp: Hoạt động giải phóng histamine của hệ miễn dịch sẽ làm tổn thương da ngứa ngáy dai dẳng. Do đó, sử dụng thuốc uống kháng histamine có tác dụng chống dị ứng, giảm phóng thích histamine cũng như cải thiện một số biểu hiện của chàm tổ đỉa như ngứa ngáy, khó chịu, nóng rát,…

Thuốc uống chứa corticoid: Nếu như tổ đỉa dẫn tới viêm nặng nề, bác sĩ có thể chỉ định thuốc corticoid đường uống. Tuy nhiên, dòng thuốc này có thể dẫn tới tác dụng phụ như đường huyết, loãng xương, suy tuyến thượng thận,… nên cần tuân theo chỉ định của bác sĩ khi dùng. Tốt nhất chỉ nên sử dụng thuốc trong 5-10 ngày, tuyệt đối không lạm dụng chúng.

Kháng sinh: Trong trường hợp bội nhiễm da nặng nề, b.sĩ thường tư vấn kháng sinh đường uống. Kháng sinh được sử dụng trong điều trị tổ đỉa bội nhiễm phổ biến là nhóm penicillin.

Thuốc kháng nấm: Thuốc kháng nấm được sử dụng khi có hiện tượng nhiễm nấm. Tuy nhiên, loại thuốc này tác động đến gan, thận cũng như tính năng sinh lý phải phải thận trọng lúc dùng.

Mẹo tự nhiên khắc phục triệu chứng bệnh tổ đỉa

Ngoài việc điều trị bằng thuốc thì người bệnh có thể áp dụng một số mẹo tự nhiên để có thể hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Điều này sẽ giúp làm giảm tổn thương trên da, đồng thời đẩy nhanh tốc độ hồi phục.

✔ Sử dụng muối biển chữa bệnh tổ đỉa

Với tính chất sát trùng và chống viêm rất tốt, dùng muối biển có thể giúp làm giảm ngứa ngáy, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ phát triển của tình trạng viêm nhiễm da.

Thực hiện theo cách sau:

• Cần chuẩn bị 1 chậu nước sôi ấm.
• Cho 2 muỗng muối biển vào và khuấy đều cho tan.
• Dùng nước muối ấm để ngâm vùng da chân tay cần điều trị trong khoảng 10 – 15 phút.
  Nên áp dụng đều đặn mỗi ngày 2 lần để cải thiện tình trạng viêm và ngứa ngáy.

✔ Sử dụng lá trầu không chữa chàm tổ đỉa

Lá trầu không cũng là một vị thuốc quen thuộc với khả năng sát trùng cũng như ức chế vi khuẩn và vi nấm. Ngoài ra tinh dầu từ lá trầu còn có thể giúp giảm ngứa, giảm viêm và kiểm soát hoạt động của tuyến bã nhờn.

Cách thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 1 nắm lá trầu không đem đi rửa sạch và vò nhẹ.
• Đun sôi 2 lít nước rồi cho trầu vào đun thêm 5 phút
• Đổ ra thau thêm nước lạnh cho ấm rồi ngâm chân tay khoảng 10 – 15 phút.

✔ Dùng tỏi chữa bệnh tổ đỉa

Hoạt chất allicin trong tỏi được đánh giá là có khả năng kháng khuẩn và sát trùng rất tốt. Chính vì thế mà có thể dùng tỏi để khắc phục các triệu chứng của chàm tổ đỉa.

Hướng dẫn thực hiện:

• Cần chuẩn bị 1 củ tỏi tươi, lột sạch vỏ và nghiền nát.
• Ép lấy dịch tỏi và hòa cùng với 1 ít nước.
• Thoa nước ép tỏi trực tiếp lên vùng da tổn thương và để nguyên trong khoảng 10 phút.
• Dùng nước ấm rửa lại cho sạch.
• Với mẹo dân gian này người bệnh nên thực hiện mỗi ngày 2 lần để nhận được kết quả tốt nhất.

Chăm sóc chàm tổ đỉa tại nhà

Việc sử dụng những loại thuốc uống và thuốc mỡ bôi da trong thời gian dài có thể gây ra các tác dụng không mong muốn. Chính vì vậy, bạn nên kết hợp song song với các biện pháp chăm sóc tại nhà để kiểm soát tốt những triệu chứng của bệnh.

Những biện pháp điều trị tổ đỉa tại nhà, bao gồm:

• Thường xuyên dưỡng ẩm để giảm khô, sần sùi nhằm kiểm soát tình trạng chảy máu do nứt nẻ.
• Ngâm chân và tay với nước ấm để làm mềm, giảm ngứa và bổ sung nước cho da. Có thể thêm bột yến mạch nhằm tăng hàng rào bảo vệ và thúc đẩy quá trình tái tạo.
• Tránh ăn các loại thực phẩm gây dị ứng như hải sản, gia vị cay nóng và thức ăn nhanh. Bên cạnh đó nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất đặc biệt là vitamin A và D vào chế độ ăn hàng ngày nhằm tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao thể trạng và hỗ trợ đẩy lùi bệnh.
• Tránh sử dụng các sản phẩm làm sạch có chất dễ gây kích ứng như nước rửa chén, bột giặt,… Nếu phải tiếp xúc, bạn nên dùng găng tay cao su để bảo vệ da.
• Hạn chế bụi bẩn, môi trường ô nhiễm, nấm mốc, nước bẩn, lông động vật,… Những tác nhân này có thể gây dị ứng và kích thích chàm tổ đỉa bùng phát.
• Không gãi, cào lên vùng da tổn thương. Lực từ ngón tay có thể khiến tế bào da hư hại và phát sinh những phản ứng không mong muốn.

Như vậy, chàm tổ đỉa mặc dù không nguy hiểm nhưng lại diễn tiến dai dẳng và rất dễ tái phát. Chính vì thế mà người bệnh cần nghiêm túc trong việc điều trị cũng như chăm sóc tốt tại nhà để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa nguy cơ bùng phát. Hi vọng, bài viết trên đã cung cấp cho người đọc những thông tin bổ ích.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Tốt nhất người bệnh cần đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị cụ thể.

Nguồn: Sodermix.vn